Wat is de ziekte van Crohn?
De ziekte van Crohn is een chronische (aanhoudende) ontstekingsziekte die elk deel van het maag-darmstelsel, dus van de mond tot de anus, kan aantasten.
Meestal zijn hierbij de endeldarm, de dikke darm en de onderste delen van de dunne darm (het uiteinde van de kronkeldarm, ofwel het ileum). In zeer zeldzame gevallen kan ook de maag, slokdarm of mond zijn aangetast. Meer lezen over het spijsverteringsstelsel.
Bij ongeveer een derde van de mensen met de ziekte van Crohn is alleen de dikke darm aangedaan, en bij ook een derde alleen de dunne darm. Bij het resterende derde zijn zowel de dunne als de dikke darm aangetast.
De ontsteking kan tot diep in de verschillende lagen van de darmwand doordringen, en in de lengte delen van de darm ‘overslaan’. In het laatste geval wisselen aangetaste en gezonde stukken darm elkaar dus af.
Afbeelding 1: plaatsen in de darmen die door de ziekte van Crohn kunnen worden aangetast.
Bij de ziekte van Crohn houden de symptomen langer aan dan bij colitis ulcerosa. De symptomen bestaan uit verergerde buikpijn en diarree, met name rond het eten. Meer lezen over colitis ulcerosa.
FEITJE: de ziekte van Crohn dankt zijn naam aan de Amerikaanse arts Burrill Bernard Crohn, die in 1932 over de ziekte schreef. Deze arts gebruikte hiervoor de naam ‘ileitis regionalis’. Daarmee gaf hij aan dat het ging om een plaatselijke ontsteking in de kronkeldarm (een deel van de dunne darm dat in het Latijns ‘ileum’ wordt genoemd). Later werd de naam veranderd in ‘ziekte van Crohn’, als teken van erkenning voor het werk dat de arts gedaan had om meer inzicht in de ziekte te krijgen.
Bij wie komt de ziekte van Crohn voor?1
Europa | 0,3 tot 12,7 op de 100.000 mensen |
In Azië en het Midden-Oosten | 0,04 tot 5,0 op de 100.000 mensen |
In Noord-Amerika | 0 tot 20,2 op de 100.000 mensen |
Naar leeftijd | Kan op elke leeftijd ontstaan, maar begint meestal bij mensen tussen de 18 en 35 jaar. |
Naar geslacht | Komt bij mannen en vrouwen even vaak voor. |
Andere groepen | Komt onder rokers het meest voor, en wordt door roken verergerd. De kans om geopereerd te moeten worden is onder rokers met de ziekte van Crohn twee keer zo groot als onder niet-rokers met deze ziekte. Deze kans normaliseert als patiënten stoppen met roken. |
Onderzoekers zijn erachter gekomen dat de ziekte van Crohn bij bepaalde mensen in de familie zit. Tot wel 20% van de mensen met de ziekte van Crohn blijkt namelijk een eerstegraads familielid met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa te hebben. Een eerstegraads familielid is een volle neef of nicht of een nog nauwer verwant familielid.
Er is dus sprake van een genetische component. Iemand die een vader, moeder, broer of zus met de ziekte van Crohn heeft, heeft een kans van circa 10% om de ziekte zelf ook te krijgen. Als beide ouders de ziekte hebben, is deze kans ongeveer 35%.
Uw symptomen
De aard van de symptomen zal afhangen van het deel van de darmen dat door de ziekte is aangetast: de dunne darm of de dikke darm. De tijd tussen het ontstaan van de eerste symptomen en het stellen van de diagnose is bij de ziekte van Crohn vaak langer dan bij colitis ulcerosa. In het begin hoeven de symptomen van de ziekte van Crohn namelijk nog niet specifiek op deze aandoening te duiden. Het is dan lastig vast te stellen om welke aandoening het precies gaat.
Bij de ziekte van Crohn komt buikpijn vaker, en bloed bij de ontlasting juist wat minder vaak voor dan bij colitis ulcerosa.
Hieronder ziet u welke symptomen kunnen optreden.
Bloed bij de ontlasting | Af en toe |
Diarree | Dunne of waterige ontlasting of vaak naar de wc moeten |
Aandrang om naar de wc te gaan | Aanwezig |
Rectaal bloedverlies | Soms |
Koorts | Soms |
Pijn | Soms, meestal rechtsonder in de buik, mogelijk in combinatie met pijn in het bekken |
Andere symptomen | – Verminderde eetlust – Afvallen – Vermoeidheid – Zweren, abcessen of fistels rond de anus, waarbij mogelijk pus wordt uitgescheiden (een afwijking in de buurt van de anus kan het eerste, en gedurende bepaalde tijd het enige, symptoom van de ziekte van Crohn zijn) – Aften (zweertjes in de mond) |
Bij kinderen met de ziekte van Crohn kan groeiachterstand en vertraagde puberteitsontwikkeling voorkomen. Lees de informatie voor naasten van mensen met IBD.
Bronnen
1. Molodecky, N.A., Soon, I.S., Rabi, D.M., Ghali, W.A., Ferris, M., Chernoff, G., Benchimol, E.I., Panaccione, R., Ghosh, S., Barkema, H.W., et al. (2012). Increasing Incidence and Prevalence of the Inflammatory Bowel Diseases With Time, Based on Systematic Review. Gastroenterology 142, 46–54.e42.